Enneh… wil je kinderen?
Toen ik vorige week via social media vroeg wat de meest vreemde vraag was die mensen ooit kregen tijdens een sollicitatiegesprek, gaf drie kwart aan dat dat een vraag was over hun gezinssituatie, wat hun partner doet en of ze kinderen hebben.
En als dat laatste niet zo is, komt blijkbaar nogal eens de ergste vraag: Of ze plannen hebben? Sommigen noemen het “kinderwens”, maar feitelijk is het dezelfde vraag. De werkgever is blijkbaar bang dat hij de vrouw in kwestie (aan mannen wordt die vraag volgens mij nooit gesteld) 16 weken kwijt is wegens zwangerschapsverlof. Plus alle keren dat ze naar de verloskundige of gynaecoloog moet. En dan nog wel het allerergste volgens mij voor werkgevers: dat ze na de geboorte van haar kindje daar ook zelf (gedeeltelijk) voor wil gaan zorgen en dus minder wil gaan werken.
Wettelijke regels
Maar mag een werkgever eigenlijk wel vragen naar je kinderwens? Nee. Nee, nee en nog eens nee. De werkgever in spe mag daar helemaal niet naar vragen. De wet gelijke behandeling is daar heel stellig over. Die wet zegt dat een werkgever geen onderscheid mag maken op grond van godsdienst, politieke gezindheid, levensovertuiging, ras, geslacht, nationaliteit, seksuele geaardheid of burgerlijke staat. Dit soort vragen stellen is een verboden onderscheid maken. Mag dus niet!
Sollicitatiecode NVP
Naast de bepalingen van de wet gelijke behandeling hebben veel werkgevers te maken met de sollicitatiecode van de Nederlandse Vereniging voor Personeelsmanagement & Organisatieontwikkeling (de NVP). Als je HRM-er of recruiter bent ben je vaak lid van de NVP en dan moet je je houden aan de sollicitatiecode. Die sollicitatiecode geeft onder andere aan dat werkgevers alleen vragen mogen stellen over aspecten die voor de functie of de uitvoering daarvan relevant zijn. Ik kan geen functie bedenken waarvoor het relevant is of je wel of geen kinderen hebt.
Wat antwoordt je?
Sterker nog, als de werkgever in spe naar je kinderwens vraagt of vraagt of je zwanger bent, vertel dan enthousiast over je studieplannen of over de glansrijke carrière die je voor je ziet. Over je kinderwens hoef je niets te vertellen, daar mag je zelfs gewoon over liegen. Als je namelijk zou zeggen dat je daar geen antwoord op wilt geven of zou zwijgen, dan zou de werkgever kunnen denken dat je inderdaad zwanger bent of een kinderwens hebt.
Wat voor antwoorden kun je dan bijvoorbeeld wel geven?
– Deze vraag verbaast me. Waarom is dat voor deze functie belangrijk?
– Is er een bepaalde reden waarom deze vraag over mijn privésituatie van belang is voor deze functie?
– Trouwen? Weet u iets dat ik nog niet weet?
– Kinderen? Poe, daar vraagt u me wat. Wat raad u me aan?
Medische keuringen
Uiteraard kan een werkgever er ook via een medische keuring achter komen of je zwanger bent. Maar medische keuringen mogen maar om een beperkt aantal redenen worden uitgevoerd. En zwangerschap hoort daar niet bij! En bovendien moet in de vacaturetekst staan dat een medische keuring deel uitmaakt van de procedure.
Geen gedoe
Ik heb zelf trouwens zwanger een sollicitatieprocedure gedaan. Niks over gezegd natuurlijk. Ik heb zelfs misselijk en toch vreselijk hongerig de psychologische test gedaan. Op de dag dat ik in dienst trad was ik precies drie maanden zwanger. Of de werkgever er oprecht blij mee was, weet ik niet. Maar het is in elk geval geen issue geweest.
Het afgelopen jaar heb ik, kinderloze vrouw van 31, ongeveer 20 sollicitatiegesprekken gehad. Tot mijn grote frustratie werd bij de meerderheid van de gesprekken indirect gevraagd of ik een kinderwens had, door bijvoorbeeld te vragen of ik me er wel van bewust was dat het een fulltime functie was en het dus niet de bedoeling was dat ik volgend jaar minder zou gaan werken vanwege een veranderende gezinssituatie o.i.d.
Reply →1 van de bedrijven heeft de vraag direct gesteld: “mag ik vragen of je een kinderwens hebt”. Ik heb een klacht ingediend bij een anti discriminatie meldpunt en inmiddels is er een hoorzitting gepland. Ik ben blij dat ik een melding heb gemaakt. Ik weet dus uit ervaring dat het vaak wordt gevraagd, maar ook op internet staan veel berichten over dit probleem (want dat is het!).
in reply to Annie
Beste Annie,
Wat goed dat je er werk van maakt en serieus wordt genomen, want het is toch jouw woord tegenover de ander. Ik heb het ook al een paar keer meegemaakt en ook aangekaart bij UWV, maar die haalde zn schouders op. Tja het mag niet, maar het gebeurt toch. Doe je weinig tegen. En als ik lieg vroeg ik? Dat kon ik beter maar niet doen. Maarja als je inderdaad de vraag terug stelt of weigert antwoord te geven, dan wordt het al voor je ingevuld.
Reply →Een werkgever weet heel goed dat hij/zij niet mag vragen naar je kinderwens of plannen op dat gebied. En toch proberen ze het. En wat het UWV zegt, Anny, klopt niet: als een werkgever in spé een verboden vraag stelt, dan mag jij daar elk antwoord op geven wat jij wilt, ook als dat liegen is.
Reply →